وبلاگ

واخواهی یکی از مراحل رسیدگی در دادگاه می باشد مانند رسیدگی بدوی و تجدیدنظر . شرایطی که احکام صادره از دادگاه قابلیت واخواهی داشته باشد در دادگاه حقوقی با دادگاه کیفری متفاوت است . چنانچه حکمی غیابی علیه شما صادر شده است بهتر است از حضور وکیل پیش از واخواهی استفاده کنید چرا که معمولا دلایل کافی از سوی خواهان بدوی به دادگاه ارائه شده است که منجر به محکومیت شما به موجب حکم غیابی شده است و در این مرحله که شما واخواهی می کنید رسیدگی در همان دادگاه پیشین صورت می گیرد و علی الاصول می بایست با ارائه دلایل کافی دادگاه را مجاب کنید که رای غیابی را نقض کند .

قابل ذکر است که حکم صادره باید غیابی باشد تا قابلیت واخواهی را داشته باشد . در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی در ماده 303 ذکر شده است ( حکم دادگاه حضوری است مگر اینکه خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و به طور کتبی نیز دفاع ننموده باشد و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد ) .

در صورتی که یکی از موارد مذکور در ماده فوق تحقق یافته باشد حکم دادگاه حضوری است و قابلیت واخواهی ندارد .

بنابراین 1- اگر خوانده یا وکیل یا نماینده یا قائم مقام او در دادگاه حضور داشته باشند 2 – خوانده یا وکیل یا نماینده قانونی یا قائم مقام به دادگاه لایحه ارسال نمایند 3- اخطاریه ابلاغ واقعی شده باشد ( حتی اگر در دادگاه حضور نیافته یا دفاعی نکنند ) حکم دادگاه حضوری است . منظور از اخطاریه هم شامل ابلاغ واقعی دادخواست یا ابلاغ حضور در جلسه رسیدگی می باشد .

حکم غیابی مخصوص احکام صادره از دادگاه می باشد و هیچیک از قرارهای دادگاه غیابی محسوب نمی شود و قابلیت واخواهی ندارد . با توجه به اینکه دعوا یا شکایت از سوی خواهان یا شاکی علیه دیگری طرح می شود بنابراین حکم صادره از دادگاه حقوقی و کیفری نسبت به خواهان و شاکی در هر صورت حضوری می باشد .

در صورتی که خواندگان متعدد باشند و فقط بعضی از آنان در جلسه دادگاه حاضر شوند و یا لایحه دفاعیه تسلیم نمایند، دادگاه نسبت به دعوای مطروحه علیه کلیه خواندگان رسیدگی کرده سپس مبادرت به صدور رای می‌نماید، رای دادگاه نسبت به کسانی که در جلسات حاضر نشده و لایحه دفاعیه نداده اند و یا اخطاریه، ابلاغ واقعی نشده باشد غیابی محسوب است.

مرحله رسیدگی واخواهی ویژه احکام غیابی می باشد و احکام حضوری قابلیت واخواهی ندارند . به دعوای واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است.

مهلت واخواهی

به موجب ماده 306 انون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی (

مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند بیست روز و برای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود مگر اینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به واخواهی در این مهلت به دلیل عذر موجه بوده است. دراین صورت باید دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده رای اعلام نماید. اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف می‌شود. جهات زیر عذر موجه محسوب می‌گردد:
۱- مرضی که مانع از حرکت است.
۲- فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
۳- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد.
۴- توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.
تبصره ۱- چنانچه ابلاغ واقعی به شخص محکوم علیه میسر نباشد و ابلاغ قانونی به عمل اید، آن ابلاغ معتبر بوده و حکم غیابی پس از انقضای مهلت قانونی و قطعی شدن به موقع اجرای گذارده خواهد شد.
در صورتی که حکم ابلاغ واقعی نشده باشد و محکوم علیه مدعی عدم اطلاع از مفاد رای باشدمی‌تواند دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده حکم غیابی تقدیم دارد. دادگاه بدوا خارج از نوبت در این مورد رسیدگی نموده قرار رد یا قبول دادخواست را صادر می کند. قرار قبول دادخواست مانع اجرای حکم خواهد بود.
تبصره ۲- اجرای حکم غیابی منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تامین متناسب از محکوم له خواهد بود. مگر اینکه دادنامه یا اجرائیه به محکوم علیه غایب ابلاغ واقعی شده و نامبرده در مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ دادنامه واخواهی نکرده باشد.
تبصره ۳- تقدیم دادخواست خارج از مهلت یادشده بدون عذر موجه قابل رسیدگی در مرحله تجدیدنظر برابر مقررات مربوط به آن مرحله می‌باشد.

واخواهی کیفری

در امور کیفری برای اینکه حکمی علیه متهم غیابی باشد با امور حقوقی متفاوت است . در امور کیفری برای اینکه حکمی علیه متهم غیابی محسوب شود ابلاغ اخطاریه واقعی حضور در جلسه رسیدگی باعث حضوری شدن حکم صادره نمی شود بلکه ملاک در غیابی محسوب شدن رای صادره حضور متهم یا وکیل او در جلسه رسیدگی یا ارسال لایحه است . بدین معنا که هرگاه متهم یا وکیل او در هیچیک از جلسات دادگاه حاضر نشوند یا لایحه دفاعیه ارسال نکنند دادگاه پس از رسیدگی رای غیابی صادر می کند . از اینرو رای صادره قابلیت واخواهی در دادگاه صادرکننده رای غیابی را دارد .